هوش حرکتی
بازیهای دوران کودکی ما دویدن در حیاطهای بزرگ، توپبازی، گرگم به هوا، خاکبازی، دوچرخهسواری و هرازگاهی تماشای تلویزیون بود ولی کودکان امروزی درست برخلاف ما عمل میکنند و بازیهای رایانهای، استفاده از تبلت، آیپد و گوشیهای لمسی جایگزین بازیهای قدیمی شدهاند. واقعیت این است که حتی هدایایی که برای بچهها میخریم آن ها را به این سمت متمایل می کند و همین امر باعث شده که کودکان در مهارت های حرکتی و جسمانی شان چالاکی و توانمندی لازم را نداشته باشند و به آن ها برچسب هایی هم چون دست و پاچلفتی و بی عرضه زده می شود.
بعد از پاندمی کرونا نیز با منزوی و خانه نشین شدن افراد، بیشترین قشری که آسیب دیدند و از نظرها به دور ماندند کودکان هستند که لازم است برای بازیابی توانمندی های آن ها اقدامات سریع و حساب شده انجام داد.
آمارها نشان می دهند بسیاری از آسیب های جسمی که در پیش دبستانی ها و مدارس برای بچه ها اتفاق می افتد به خاطر عدم تکامل حوزه مهارت های حرکتی و روانی کودکان است که عمده سیر تکاملی آن در سنین زیر دبستان می باشد. در اینجاست که بحث تقویت هوش حرکتی در کودک مطرح می شود.
تئوری هوشهای چندگانه بیان میکند که هر فرد هوشهای متفاوتی دارد و به روشهای مختلف یاد میگیرد. یکی از انواع آن، هوش بدنی جنبشی-حرکتی(Bodily – kinesthetic intelligence ) است. این هوش با توانمندیهای جسمی کودکان در ارتباط است و به آنها کمک میکند مهارتهای فیزیکی را بهتر و سریعتر یاد بگیرند و تسلط بیشتری بر حرکات بدن خود داشته باشند و از حرکات بدن برای نمایش منظور و احساس خود استفاده کنند. کودکان دارای هوش بدنی حرکتی بالا در کوتاهترین زمان ممکن، نسبت به یک اتفاق بیرونی واکنش فیزیکی نشان می دهند. به همین دلیل است که از انجام فعالیتهای عملی لذت میبرند، اما نشستن و گوش دادن به یک مطلب برایشان خسته کننده است.
نکته دیگری که درباره هوش بدنی جنبشی کودکان وجود دارد، این است که چون هماهنگی بسیاری بین ذهن و بدن ایجاد میکند و بدن با استفاده از احساسات با ما ارتباط برقرار میکند، تقویت هوش حرکتی باعث میشود از احساساتمان آگاه شویم و واکنش درستی نسبت به آنها نشان دهیم. در واقع هوش هیجانی کودک با تقویت هوش جنبشی او پرورش مییابد که خود نکته موردتوجهی است.
متأسفانه میتوان گفت که والدین اغلب از تواناییهای هوش بدنی جنبشی در کودکان بیخبرند و در جامعه نیز کمتر به آنها توجه میشود.
اگر هوش حرکتی بهدرستی پرورش داده شود و کودک اطلاعات رابا مشاهده و درک مستقیم به روش عملی یاد بگیرد، مزیتهای بسیاری برای او خواهد داشت:
• مهارتهای شناختی در کودک افزایش پیدا میکند و اطلاعات برای مدت بیشتری در حافظه آن ها باقی میماند و همین امر باعث پیشگیری از اختلالات یادگیری در دوره دبستان می شود و به تسریع یادگیری کودکان دیر آموز نیز کمک می کند.
• ذهن و جسم کودکانی که هوش بدنی بالایی دارند، هماهنگی زیادی با یکدیگر دارد.
• توانایی درک چگونگی کاهش استرس در خود را پیدا می کنند.
• افزایش توانایی انجام چند کار و در نتیجه انجام انواع مختلف وظایف به طور همزمان.
• ازآنجاییکه این دسته از کودکان همه چیز را بهصورت عملی یاد میگیرند، با کاربرد واقعی اطلاعاتشان در زندگی آشنا میشوند. در نتیجه اعتمادبهنفس و استقلال بیشتری به دست میآورند.
• آموزشهای مرتبط با هوش حرکتی، مهارتهای اجتماعی را در کودکان نیز افزایش میدهد.
پس با توجه به رفتارها و ویژگیهای فرزندتان سعی بر آن داشته باشید که هوش حرکتی آن ها را تقویت کنید و حتماً روی پرورش آن سرمایهگذاری کنید چرا که این هوش بهترین یار و یاور شما در پرورش مهارت های سبک زندگی و فرزند پرویتان است. بهره گیری والدین از روش ها و تکنیک های نوین ضمن ایجاد آرامش و نشاط در کانون خانواده، فرصت مضاعفی را برای رشد شخصیت اجتماعی فرزند شما به ارمغان می آورد.