اهمیت سلامت روان

متاسفانه مردم کشور ما اهمیت زیادی به سلامت روان نمی دهند. شاید این امر به دلیل نداشتن اطلاعات در این مقوله می باشد.
سلامت روان در تمام ابعاد زندگی نقش مهمی دارد. جامعه ای که سلامت روان دارد، ترافیک، قتل، جنایت، اعتیاد، طلاق و... در آن کمتر اتفاق می افتد. هم چنین سلامت روان در سلامت جسمانی نیز نقش بسزایی دارد. تحقیقات نشان داده اند که کسانی که سلامت روان دارند کمتر به بیماری های جسمانی مبتلا می شوند. برای مثال تحقیقات نشان داده اند استرس زمینه ابتلا به سرماخوردگی را بیشتر می کند و یا در پیشرفت بیماری ام اس نقش بسزایی دارد. همینطور نشان داده شده است سلامت روان در چاقی و یا بیماری هایی چون آلرژی و میگرن نقش دارد.
سلامت روان باعث ایجاد پایداری در برابر مشکلات می شود. افراد تاب آور و منعطف دارای سلامت روان بیشتری هستند.
برای مثال داشتن کودک معلول برای یک نفر دردناک و برای دیگر قابل تحمل می شود. یا در یک خانواده می بینیم یک نفر موفق و دیگری ناموفق می باشد. و اینها همه در گرو سلامت روان افراد است.
سازمان بهداشت جهانی در رابطه با سلامت روان دو هدف دارد. اول ارتقا و پیشگیری و دوم درمان و بهبودی.
بی شک نقش ارتقا و پیشگیری مهم تر است. و مقرون به صرفه تر نیز می باشد.
یکی از اصول مهم در رابطه با اصل ارتقا و پیشگیری آموزش مهارت های زندگی به افراد است. که سازمان بهداشت جهانی ده مهارت اصلی را به عنوان شاه کلید سلامت روان تعریف کرده است.
برنامه مهارت های زندگی، توانایی ایجاد روابط بین فردی مناسب و مؤثر، انجام مسئولیت های اجتماعی، انجام تصمیم گیری های صحیح، حل تعارض ها و کشمکش های بدون توسل به اعمالی که به خود یا دیگران صدمه می زنند، می باشد.
تعریف سازمان بهداشت جهانی در مورد سلامت روان:
توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه ای که فرد بتواند با چالش ها و ضروریات زندگی روزمره کنار بیاید.
مهارت های زندگی باعث ارتقا خودآگاهی، عزت نفس واعتماد به نفس می شود که این سه ، شاخص های توانمندی و موفقیت هر انسانی می باشند.
بسیاری از ما برای یادگیری مهارت هایی چون رانندگی، نقاشی، آشپزی و... وقت و پول هزینه می کنیم و به دنبال یادگیری این مهارت ها می رویم. ولی با توجه به این که همه ما دوست داریم عمری طولانی داشته باشیم و در زندگی شاد و موفق باشیم هرگز به این فکر نمی کنیم که برای خوب زندگی کردن نیز باید اصول و فنون و مهارت هایی را یاد بگیریم و به کار ببندیم تا بتوانیم یک زندگی خوب را تجربه کنیم. خوب زندگی کردن مهمترین هنر انسان می تواند باشد. بنابراین برای یادگیری این هنر باید اقدام کرد.
در کشورهای پیشرفته آموزش مهارت های زندگی در دوران پیش از دبستان به صورت رایگان و اجباری می باشد و خوشبختانه در کشور ما نیز اقداماتی در حال انجام است.
یادگیری این مهارت ها از سنین پایین بسیار بهتر است ولی در سنین بالاتر نیز امکان پذیر خواهد بود.
ما معتقدیم در هر سن و قشر و شغلی که هستید برای این که از زندگی خود لذت ببرید باید این مهارت ها را به کار بگیرید.
به خصوص خانم هایی که خانه دار هستند به دلیل فرسودگی هایی که شغل خانه داری به همراه دارد برای مقابله با مشکلات مختلف در زندگی باید این مهارت ها را بیاموزند.
این مهارت ها می تواند بیش از هشتاد درصد مشکلات افراد را حل کنند و مابقی مشکلاتی که در اختیار ما نیست را می توانیم به نحو درستی مدیریت کنیم.
تاکید ما بر این است که اطلاعات و دانش وقتی به عمل در آیند و کاربردی شوند مهارت می شوند و تاثیر دارند. وگرنه صرفا" داشتن یک سری دانش و اطلاعات کافی نخواهد بود.
از آنجایی که نقش زنان در مدیریت و تربیت خانواده بسیار زیاد است دانستن این مهارت ها برای مادران امری ضروری می باشد زیرا آنها می توانند این مهارت ها را عملا" به دیگر اعضای خانواده انتقال دهند. لذا از همسران می خواهیم اگر خواهان زندگی آرام و سعادتمندی هستید حتما" زنان خود را تشویق و حمایت کنید تا اقدام به یادگیری این مهارت ها به صورت حرفه ای نمایند.
ده مهارت اصلی به ترتیب عبارتند از:
۱- مهارت خودآگاهی
۲- مهارت همدلی
۳- مهارت برقراری ارتباط مؤثر
۴- مهارت روابط بین فردی سازگارانه
۵- مهارت تصمیم گیری
۶- مهارت حل مسأله
۷- مهارت تفکر انتقادی
۸- مهارت تفکر خلاق
۹- مهارت مقابله با هیجان ها
۱۰- مهارت مقابله با استرس

نقش مهارت ها در زندگی عبارتند از:
کسب دانش
یادگیری و تمرین
تغییر در نگرش و ارزش های مثبت
رفتار مثبت سالم
پیشگیری از مشکلات

کاربرد مهارت ها :
۱- تقویت اعتماد به نفس و احترام به خود
۲- مجهز شدن به روش های مقابله با استرس های محیطی و روانی
۳- تقویت و توسعه ارتباطات دوستانه و سالم
۴- ارتقاء سطح رفتارهای سالم و مفید اجتماعی
آموزش مهارت ها باعث پیشگیری از موارد زیر می شود:
۱- مصرف سیگار و مواد مخدر
۲- بروز اختلال های روانی و مشکلات روانی – اجتماعی
۳- خودکشی
۴- - رفتار خشونت آمیز
۵- - شیوع ایدز
۶- بی بند و باری جنسی
۷- افت عملکرد تحصیلی
این ها فقط موارد اندکی از مزایای نقش مهارت های زندگی در سلامت روان فرد و جامعه بود. امیدوارم خوانندگان محترم با مطالعات بیشتر ترغیب شوند به دنبال کسب این دانش و مهارت برای بهتر زیستن خود و خانواده و جامعه بروند.

نسرین ابراهیم زاده
زوج درمانگر و مشاور پیش از ازدواج

سایر مطالب این بخش | نسخه قابل چاپ | ارسال به دوستان |