مغز کهنه و اضطراب

🔺️مغز کهنه آن بخش از مغز هست که در طول تکامل انسان به بقای ما کمک کرده است.وظیفه اصلی این بخش از مغز محافظت از ماست و سوال دائمی آن در برخورد با موقعیت های زندگی این است که

آیا خطری وجود دارد یا نه؟

این بخش از مغز بخش مشترک ما با تمام جانداران ابتدای دیگر مثل میمون ها،خزندگان و پرندگان است و کاملا ناهشیار عمل می کند و اطلاعات ثبت شده در آن با گذشت زمان به روز رسانی نمی شود. بنابراین از کودکی تا بزرگسالی هر اتفاقی که اندکی اضطراب و خطر برای ما ایجاد کرده باشد در آن حک میشود و در هر لحظه از زندگی که با موقعیت به ظاهرمشابه تجارب قبلی مواجه شود با شدتی غیر متناسب و بدون در نظر گرفتن واقعیت امروزی احساس در خطر بودن و آسیب پذیری را برانگیخته می کند. بنابراین واکنش های این بخش به اتفاقات ،همیشه شدید و بدون تناسب است.

مغز کهنه مسئول رفتارهای ابتدای تر و غریزی ماست و" تفکر "در پردازش اطلاعات برای این بخش نقشی ندارد.

⭕در ارتباطات انسانی کار این بخش از مغز فقط پردازش های اولیه ست درست مانند یک خزنده !

در هر مواجهه ای این سوالات اصلی را می پرسد که

آیا فردی که مقابل من است

🔹️کسی ست که غذا می دهد؟

🔹️باید به او غذا داد؟

🔹️باید از او فرار کرد؟

🔹️باید به او حمله کرد؟

🔹️می توان با او جفت گیری کرد؟

🔺️مغز جدید اما بخشی از مغز است که در طول تکامل دیرتر شکل گرفته است.همان بخشی که باعث تفاوت ما بعنوان "اشرف مخلوقات" شده.

مغز جدید بخشی ست که به جای واکنشی عمل کردن تصمیم می گیرد،تفکر می کند،مشاهده و برنامه ریزی می کند،پیشگویی می کند و تحلیل گر و پرسشگر و آزمایشگر است و تبعات انتخاب های مختلف ما را ارزیابی می کند.

مثلا اگر بعنوان یک کودک در شرایطی بزرگ شده باشید که وقتی نیاز به حمایت داشتید والد شما در دسترس نبوده یا حوصله ی همراهی با شما را نداشته،

درد درک نشدن و حمایت نشدن بعنوان یک کودک سراسیمه و بی پناه در مغز کهنه شما ثبت می شود.سالها بعد در یک رابطه ی امن و بی خطر اگر یک روز که تمایل دارید با همسرتان صحبت کنید به خانه بیایید و متوجه شوید که همسر شما به شدت درگیر یک پروژه کاری از قبل طراحی شده ست

و به دلایلی کاملا منطقی و بدون قصد آزار شما امکان گوش دادن به شما و یا حمایت از شما را درست در همان لحظه ای که احتیاج دارید ندارد،

شما بعنوان یک آدم بالغ قادر به پذیرش محدودیت او نیستید(این کار مغز جدید است) و این عدم حضور برای شما تکرار تجربه ی دردناک کودکی خواهد بود و ممکن است مغز کهنه شما با یادآوری بی ربط تمام احساس های ناخوشایند مربوط به سالها قبل شما را وادار به تجربه ی احساس ناامنی،رهاشدگی و در معرض خطر بودن کند (مغز کهنه) و در نتیجه شما مثل یک خزنده ی در خطر، نه مثل یک انسان بالغ در بستر یک رابطه ی دوطرفه نسبت به همسرتان واکنش حمله یا فرار نشان بدهید (تصمیم‌مغز کهنه)واکنشی که برای همسر شما ابدا قابل درک و پذیرش نخواهد بود.

مهرنوش مهدیزاده
مشاور روابط عاطفی، فرزندپروری کودک و نوجوان

سایر مطالب این بخش | نسخه قابل چاپ | ارسال به دوستان |